سهمیه بومی گزینی
یکی از سهمیه هایی که برای حمایت داوطلبان بومی در نظر گرفته شده، سهمیه بومی گزینی می باشد
کنکور سراسری یکی از بزرگترین و پر رقابت ترین آزمون هایی که توسط سازمان سنجش برگزار می شود. به همین منظور جزئیات مرتبط به ثبت نام، برگزاری آزمون و انتخاب رشته سراسری در دفترچه ثبت نام کنکور ذکر شده تا داوطلبان بتوانند با مطالعه بخش های مختلف و نیز دانش کافی در خصوص نحوه استفاده از انواع سهمیه های کنکور سراسری، هر یک از مراحل پیش رو را به درستی بگذرانند.
یکی از سهمیه هایی که برای حمایت داوطلبان بومی در نظر گرفته شده، سهمیه بومی گزینی می باشد. تاثیر بومی گزینی در هر رشته محل برای متقاضیان ساکن محل تحصیل اعلام شده 80 درصد و برای مابقی افراد غیر بومی که ساکن آن محل تحصیل نمی باشند 20 درصد مشخص شده است. در ادامه به منظور راهنمایی بیشتر داوطلبان قصد داریم به شرح و بررسی سوال بومی گزینی چیست بپردازیم و تاثیر دسته بندی رشته های تحصیلی از نظر بومی گزینی را توضیح دهیم.
دسته بندی رشته های تحصیلی از نظر بومی گزینی
مشکلات اقامتی و معیشتی نظیر تامین خوابگاه برای دانشجویان، مشکلات رفت و آمدی و افت تحصیلی ناشی از دوری از خانواده، سبب شد تا سازمان سنجش آموزش کشور برای برخی از رشته محل ها به گزینش بومی روی آورد. بومی گزینی امکان قبولی در رشته های بومی برای داوطلبان هر ناحیه با توجه به امکانات در نظر گرفته شده برای آن ناحیه، را بیشتر خواهد کرد.
همانطور که در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری مشاهده کرده اید، هر کد رشته محل در کنکور سراسری دارای ظرفیتی می باشد که توزیع ظرفیت در آزمون سراسری، به جز رشته هایی که بصورت خاص از داوطلبان برخی از استان ها و یا شهرستان ها پذیرش می نمایند، مابقی ظرفیت رشته محل ها تحت تاثیر سهمیه ها و بومی گزینی می باشد. یعنی برای هر کد رشته محل، ظرفیتی برای سهمیه های مختلف در نظر گرفته می شود و داوطلبان واجد شرایط در آن رشته ها پذیرش می شوند.
گزینش بومی در رشته های تحصیلی مختلف بصورت استانی، ناحیه ای، قطبی و یا گزینش کشوری (بدون بومی گزینی) می باشد؛ اما کدام رشته ها در کدام دسته بندی قرار می گیرند؟ رشته هایی که در اکثر دانشگاه های کشور موجود هستند و از نظر کاربردی به متخصصین بومی نیازمندند، گزینش در آن ها بصورت بومی استانی خواهد بود. انتخاب رشته دانشگاه فرهنگیان از نوع بومی گزینی استانی است.
رشته هایی که در دانشگاه یک از استان چند استانی که در مجاورت هم قرار دارند موجود باشد، گزینش در آن رشته بصورت بومی ناحیه ای خواهد بود. (چند استان مجاور یک ناحیه بومی را تشکیل می دهند). گزینش در انتخاب رشته دانشگاه فرهنگیان بصورت استانی است.
اگر رشته ای در دانشگاه های یک ناحیه از چند ناحیه همجوار وجود داشته باشد، پذیرش در آن رشته بصورت بومی قطبی خواهد بود. (چند ناحیه مجاور هم تشکیل یک قطب بومی می دهند.) گزینش بصورت کشوری برای رشته هایی می باشد که آن رشته در استان هایی که به عنوان یک قطب تلقی می شوند نیز موجود نمی باشد و تنها در برخی از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه می گردد.
برای آگاهی از اینکه هر رشته تحصیلی در کدام دسته بندی بومی استانی، ناحیه ای، قطبی و یا کشوری قرار گرفته است، داوطلبان می توانند به دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری مراجعه نمایند. حال این سوال مطرح می شود که هر داوطلب در کدام منطقه بومی محسوب می شود؟
ملاکی که برای تعیین استان بومی داوطلبان می باشد بدین شرح است که اگر داوطلبی در یک استان مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه (دبیرستان و یا هنرستان) در دوره نظام قدیم و یا مدرک پیش دانشگاهی و دوسال قبل یعنی سوم و دوم دبیرستان در دوره نظام جدید، را اخذ کرده باشد، داوطلب بومی آن استان شناخته خواهد شد. چنانچه محل اخذ مدرک سه سال آخر داوطلبی در یک استان نباشد، استان محل تولد داوطلب به عنوان استان بومی وی در نظر گرفته خواهد شد.
نحوه بومی گزینی در دوره های مختلف (روزانه، شبانه، غیر انتفاعی، مجازی، پیام نور و پردیس خودگردان)
گزینش در دوره های روزانه به دلیل ویژگی های آموزشی و امکانات بهتر نسبت به سایر دوره های آموزشی، بصورت استانی یا ناحیه ای یا قطبی و یا کشوری است که برای هر رشته تحصیلی در هر گروه آزمایشی در دفترچه راهنمای انتخاب رشته کنکور سراسری مشخص شده است. پذیرش در دوره های نوبت دوم (شبانه) و نیمه حضوری گزینش بومی استانی و در دوره های غیر دولتی و غیر انتفاعی گزینش بومی ناحیه ای انجام می گیرد.
در دوره های مجازی و پردیس خودگردان نیز گزینش بصورت کشوری می باشد و بومی گزینی صورت نمی گیرد. در دوره های پیام نور برای 70% ظرفیت رشته ها در واحد های هر شهرستان از داوطلبان بومی و 30 % ظرفیت پذیرش به داوطلبان شهرستان های تحت پوشش آن مرکز آموزشی تعلق خواهد گرفت.
ظرفیت پذیرش در هر کد رشته محل پس از کسر سهمیه 25 درصدی ایثارگران و جانبازان، با توجه به نوع گزینش در دوره های مختلف بصورت زیر می باشد:
گزینش در رشته های کشوری: در رشته هایی که پذیرش در آنها بصورت کشوری می باشد، ظرفیت هر کد رشته محل به نسبت هر یک از متقاضیان شرکت کننده در سهمیه مناطق و سهمیه خانواده شهدا به تعداد کل شرکت کنندگان هر گروه آزمایشی تعیین می شود. برای درک بهتر این موضوع فرض کنید در کد رشته محلی در یک دانشگاه ظرفیت پذیرش 100 نفر باشد. با کسر سهمیه 25 درصدی ایثارگران باقی مانده ظرفیت 75 نفر خواهد بود.
حال فرض کنید شرکت کنندگان منطقه یک از این گروه آزمایشی 40 درصد از کل افراد شرکت کننده در این گروه آزمایشی را تشکیل می دهند. بنابراین از 75 نفر باقی مانده 30 نفر از ظرفیت پذیرش در این رشته محل مختص به داوطلبان منطقه یک از این گروه آزمایشی می باشد و مابقی ظرفیت یعنی 45 نفر باقی مانده با توجه به سهمیه مناطق دیگر طبق همین روال بین شرکت کنندگان مناطق دیگر تقسیم خواهد شد.
گزینش در رشته بومی (استانی، ناحیه ای، قطبی): در رشته محل هایی که گزینش در آن ها بصورت بومی می باشد، پس از کسر سهمیه 25 درصدی ایثارگران و جانبازان، 20 % از ظرفیت باقی مانده به داوطلبان آزاد (غیر بومی) و مابقی به نسبت تعداد شرکت کنندگان هر یک از سهمیه های مناطق و خانواده شهدا در بوم مربوطه به تعداد کل شرکت کنندگان آن بوم از گروه آزمایشی اختصاص می یابد.
تاثیر بومی گزینی در انتخاب رشته کنکور سراسری
سه عامل تعیین کننده در گزینش هر داوطلب در انتخاب رشته کنکور عبارتند از: نمره کسب شده توسط داوطلب در هر یک از زیر گروه ها (برای رشته محل هایی که پذیرش از طریق آزمون دارند) و یا معدل کتبی (برای رشته هایی که پذیرش در آنها صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی است)، استان بومی و سهمیه داوطلب.
آنچه واضح است بومی گزینی تاثیر بسزایی در کاهش مشکلات اقتصادی و زندگی دانشجویان در شهری دیگر و کاهش مهاجرت های شهری خواهد داشت و داوطلبانی که با آگاهی از شرایط ثبت نام کنکور سراسری و میزان و نحوه تاثیر سهمیه ها و بومی گزینی در انتخاب رشته کنکور سراسری شرکت می کنند، انتخاب آگاهانه تر و با شانس قبولی بیشتر ی خواهند داشت.
همچنین متقاضیان انتخاب رشته کنکور سراسری و انتخاب رشته دانشگاه آزاد می توانند به راهنمای انتخاب رشته تجربی، راهنمای انتخاب رشته ریاضی، راهنمای انتخاب رشته انسانی، راهنمای انتخاب رشته هنر، راهنمای انتخاب رشته زبان مراجعه نمایند تا اطلاعات دقیق تر پیرامون انتخاب رشته کنکور سراسری و انتخاب رشته دانشگاه آزاد در هر گروه آزمایشی کسب کنند.
